Terminem zakażenia układu moczowego (ZUM) określamy obecność drobnoustrojów w drogach moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego.
Najczęściej chorują na nie kobiety ze względu na bliskość anatomiczną cewko moczowej i stosunku do odbytnicy i pochwy oraz niewielka długość cewki moczowej u kobiet, przez co drobnoustroje łatwo dostają się do pęcherza moczowego.

• Utrudniony odpływ moczu
  
  • Anomalie anatomiczne nerek i dróg moczowych
  • Kamienie, nowotwory, choroby stercza, zwężenie zastawki cewki moczowej
  • Zaburzenia czynnościowe pęcherza moczowego(np. w wyniku urazu rdzenia)
  • Refluks pęcherzowo-moczowodowo-nerkowy
• Nadużywanie leków przeciwbólowych
• Zaburzenia przemiany materii: cukrzyca, dna, hiperkalcemia, hipokalemia
• Cewnik założony na stałe
• Upośledzona odporność ustroju
• Ciąża
• Przemoczenie lub przeziębienie
• Duża aktywność seksualna
• Mała diureza(wydalanie moczu) przy utracie płynów ustrojowych

Bakteriologiczne badanie moczu.

Mocz do badania bakteriologicznego pobiera się ze środkowego strumienia, tylko w wyjątkowych przypadkach pobiera się go metodą cewnikowania lub nakłucia pęcherza moczowego. 
Mocz zdrowego człowieka pobrany w warunkach pełnej aseptyki jest jałowy. Występowanie drobnoustrojów w moczu określa się jako bakteriomocz. Kiedy nie można zachować warunków aseptyki przy oddawaniu moczu drogą fizjologiczną, może się zdarzyć, że mocz zdrowych osób zawiera niewielką ilość bakterii pochodzących z końcowego odcinka cewki. Ich liczba jest z reguły mniejsza niż 1000 w 1 ml moczu. 
W razie dwukrotnego występowania bakterii w liczbie większej niż 100 000 w 1 ml przyjęto, ze jest to bakteriomocz znamienny. Niektórzy uważają, że bakteriomocz znamienny to występowanie w moczu jakichkolwiek patogenów uropatogennych (E.coli, Proteus vulgaris, Pseudomonas, Klebsiella) niezależnie od ich liczby. Występowanie drobnoustrojów tego samego rodzaju w kilku kolejnych badaniach moczu jest niezbitym dowodem zakażenia układu moczowego.

Drobnoustroje w zakażeniach układu moczowego (ZUM)

Najczęściej spotykanymi drobnoustrojami będącymi przyczyną zakażeń dróg moczowych są:E.coli, Klebsiella, Proteus, i Pseudomonas rzadziej paciorkowce, gronkowce i inne drobnoustroje(grzyby, Mycobacterium tbc).

Drogi zakażenia

• Wstępująca - 98% przypadków, gł. flora bakteryjna jelit
• Hematogenna - poprzez krew, dotyczy osób z uprzednio uszkodzonymi nerkami

Klasyfikacja zakażeń układu moczowego

Co to jest pęcherz neurogenny ?

Mięśnie i nerwy układu moczowego współdziałają razem aby utrzymać mocz w pęcherzu moczowym, a potem opróżnić go w odpowiednim czasie. Nerwy przekazują komunikaty z pęcherza do mózgu, i z mózgu do mięśni okalających pęcherz. Mózg przekazuje informacje do mięśni, kiedy mają ścisnąć się lub rozluźnić się, aby wydalić mocz z pęcherza. Przy pęcherzu neurogennym nerwy, które powinny przekazywać polecenia nie pracują prawidłowo.

Kłopoty często związane z pęcherzem neurogennym:

Co może powodować powstanie pęcherza neurogennego?

• genetycznie uwarunkowane kłopoty z układem nerwowym

W jaki sposób diagnozowany jest pęcherz neurogenny?

Kiedy podejrzewany jest pęcherz neurogenny, należy wykonać badania zarówno układu nerwowego jak i samego pęcherza. Badania mogą obejmować prześwietlenia głowy i kręgosłupa lub EEG(Encefalografia mózgu), aby zidentyfikować ewentualne dysfunkcje mózgu.

Nerwy i mięśnie pęcherza moczowego są również badane za pomocą prześwietleń lub badania urograficznego lub urodynamicznego. Przeprowadza się badanie polegające na napełnieniu pęcherza moczowego, aby zbadać ile płynu może utrzymać pęcherz oraz czy opróżni się całkowicie.

W jaki sposób leczony jest pęcherz neurogenny?

Leczenie pęcherza neurogennego zależy od tego w jakim stopniu uszkodzone są nerwy, jaki typ dysfunkcji występuje, jaką historie choroby ma pacjent, jak poważne są objawy i od diagnozy lekarza. Sposoby leczenia mogą obejmować:

• regularne opróżnianie pęcherza poprzez cewnikowanie

• leki

• zastosowanie sztucznego zwieracza.

Źródło: http://www.umm.edu/urology-info/neurblad.htm

W wielu przypadkach nietrzymania moczu konieczne jest stosowanie srodków pomocniczych, których wybór na polskim rynku jest coraz bogatszy.

Wkladki urologiczne dla mężczyzn

Srodki te sa nazywane takze kieszonkami praciowymi. Ich ksztalt jest dopasowany do narzadów plciowych mezczyzny. Nie ograniczaja swobody w codziennych czynnosciach - sa niewidoczne i latwe w uzytkowaniu: samoprzylepne paski mocowane do slipów utrzymuja wkladke na wlasciwym miejscu. Mozna je stosowac wraz ze specjalnie do tego przeznaczona siatkowa elastyczna bielizna. Sa róznej wielkosci i chlonnosci. Zbiorniczek powinno sie zmieniac przecietnie 1-3 razy dziennie lub w razie odczucia, ze jest pełen.

Podpaski urologiczne dla kobiet

Sa one ksztaltem dopasowane do ciala i produkowane w róznych rozmiarach, tak jak praktyczna elastyczna bielizna. Mocuje sie je za pomoca paska z klejem. Odpowiednio czesta zmiana podpasek zapobiega wystepowaniu nieprzyjemnego zapachu. Warto stosowac podpaski zawierajace superwsiakliwy material, który utrzymuje mocz gleboko w podpasce (najlepsze sa te, w których mocz przeksztalcany jest w zel), pozwala to uniknac przeciekania.

Cewniki zewnetrzne (uridomy)

Wystepuja jako srodki samoprzylepne lub z paskiem mocujacym, dostosowane do polaczenia z workiem na mocz. U niektórych chorych z pecherzem neurogennym i u pacjentów po licznych operacjach stwierdzono reakcje alergiczna na lateks. W takich przypadkach wskazane jest stosowanie cewników zewnetrznych bezlateksowych. Nalezy co najmniej raz dziennie sprawdzac, czy uridom jest dobrze umocowany i jaki jest stan skóry stykajacej sie z cewnikiem.

Worki do zbiórki moczu

Kupujac je, nalezy zwrócic uwage na jakosc. Dobry worek jest miekki, z lekkiej tkaniny, tylna scianke ma wykonana z miekkiego nietkanego materialu, który w przypadku mocowania worka na nodze pozwala skórze oddychac. Worek powinien miec odpowiedniej dlugosci dren, wykonany z materialu zapobiegajacego jego zaginaniu i skrecaniu sie, oraz zawór uniemozliwiajacy cofanie sie moczu do drenu. Jezeli chory jest aktywny, potrzebny mu jest worek, który nie bedzie utrudnial poruszania sie, a wiec mocowany na nodze pacjenta lub do wózka. Worki takie powinny byc zawsze umieszczane ponizej poziomu spojenia lonowego, aby nie dopuszczac do cofania sie moczu z worka.

Zacisk praciowy

Jest to bardzo lekka, delikatna, z zewnatrz usztywniona, specjalnie wyprofilowana nakladka na pracie, która po zamocowaniu uciska na cewke moczowa, odcinajac niekontrolowany wyplyw moczu. W ciagu dnia osoba majaca problem z nietrzymaniem moczu powinna co 1,5 lub 2 godz. otwierac zacisk i oddawac mocz, a w nocy - w razie parcia. Czestotliwosc otwierania zaciskacza jest uzalezniona od ilosci spozywanych plynów. Zacisk jest wyscielony miekkim, bardzo delikatnym tworzywem nie przylegajacym do skóry. Zacisk moze byc myty i uzywany przez dluzszy czas, nie dluzej jednak niz 7 dni.

Pieluchomajtki

Kazdy chory powinien miec dobrany odpowiedni rozmiar (maja od 50 do 150 cm w pasie i rózna chlonnosc - od 850 do 1700 ml). Pieluchomajtki musza miec absorbujaca wkladke, która zapewnia sucha powierzchnie i mozliwosc utrzymywania na wlasciwym miejscu za pomoca tasm i przylepców. Nalezy zwracac uwage, by brzegi pieluchy wokól nóg byly elastyczne i scisle do nich przylegaly - zapobiega to przepuszczaniu wilgoci. Najlepsze sa te, których powierzchnia stykajaca sie z cialem jest wykonana z nienasiakliwej wlókniny, co pozwala na utrzymanie suchej skóry. Jezeli to mozliwe, nalezy stosowac pieluchy zawierajace wskaznik wilgotnosci; dzieki niemu latwo okreslic, kiedy trzeba zmienic pieluche - jest to istotne w pielegnacji osób nieprzytomnych lub bez kontaktu.

Basen

W pielegnacji osób obloznie chorych niezbedny jest basen, wykonany ze sztucznej masy lub ze stali nierdzewnej, gdyz pokrywajaca go emalia z czasem ulega uszkodzeniu. Nierówna powierzchnia basenu moze byc przyczyna uszkodzen skóry na posladkach.

Krzesla sanitarne sa duza pomoca w prawidlowej pielegnacji niesprawnych ruchowo chorych. Zakres funkcjonalnosci krzesla zalezy od rodzaju materialu i wyposazenia w kólka. Krzeslo takie moze byc stosowane przy lózku chorego jako toaleta, ale tez umozliwia przewiezienie chorego do lazienki i najechanie na sedes lub pod prysznic. Moze takze po przykryciu otworu w siedzisku sluzyc jako wózek dla chorego. Istotne jest wtedy, zeby krzeslo mialo nakladane boczne porecze, na które mozna nasuwac blat, wykonany na przyklad ze sklejki. Powstaje wtedy podreczny stoliczek, który jest wygodnym oparciem dla niedowladnych rak.

Cewnik

Do niedawna u osób obloznie chorych z nietrzymaniem moczu znacznego stopnia stosowano odprowadzanie moczu za pomoca cewnika Foleya, zalozonego na stale do pecherza. Zapobiegalo to lezeniu chorego w wilgotnej poscieli, ale niestety postepowanie takie mialo tez swoje ujemne strony. Zalozony na stale cewnik moze byc bowiem zródlem utrzymujacych sie zakazen ukladu moczowego, powstawania odlezyn w cewce moczowej i szyi pecherza. Obecnie cewnik Foleya zaklada sie w wyjatkowych sytuacjach, gdy niemozliwe jest stosowanie innych metod. Cewnikowanie pecherza wykonuja lekarze lub pielegniarki na zlecenie lekarza. Jezeli osoba ma zalozony cewnik Foleya do pecherza moczowego, nalezy pamietac, ze utrzymuje sie on w pecherzu moczowym dzieki umieszczonemu na koncu balonikowi. Po wprowadzeniu cewnika do pecherza balonik wypelnia sie jalowym plynem, który wplywa przez kanal znajdujacy sie w scianie cewnika. W zwiazku z tym nalezy uwazac, zeby na skutek nieuwaznych zabiegów pielegnacyjnych nie wyrwac cewnika, gdyz balonik, którego srednica jest znacznie wieksza od przekroju cewki moczowej, moze uszkodzic jej delikatne scianki. Chorzy powinni wykonywac zabiegi higieniczne, a szczególnie dbac o czystosc w okolicy cewnika. Okres utrzymania cewnika w pecherzu zalezy od rodzaju materialu, z którego zostal on wykonany i waha sie od 10 dni do kilku tygodni. Po uplywie tego okresu lub stwierdzeniu uposledzenia droznosci cewnika, powinien on byc wymieniony, poniewaz zatkanie go moze spowodowac bolesne zatrzymanie moczu. Aby uniknac zageszczania moczu, pacjent musi duzo pic. Jalowosc ukladu moczowego zapewnia zamkniety system zbierania moczu; nie nalezy stosowac zatyczek do cewników. Nie mozna tez - w celu poprawienia droznosci - przeplukiwac ich nawet jalowymi roztworami.

Dla osoby z nietrzymaniem moczu najwazniejsze jest, by jej skóra byla sucha, czysta, nie podrazniona, a przykry zapach wyeliminowany do minimum. Potrzeby te pomagaja zaspokoic liczne preparaty farmaceutyczne, które zapobiegaja podraznieniom skóry. Na wyróznienie zasluguja szczególnie zele myjaco-odkazajace, opatrunki ochronne, kremy ochronne, talk w zelu.

Do zabezpieczenia poscieli mozna stosowac jednorazowe podklady higieniczne i podklady chlonace w zróznicowanych rozmiarach. Ich zewnetrzna warstwe stanowi wlóknina sanitarna, a zastosowana folia zapobiega przemakaniu. Wnetrze najczesciej jest z masy celulozowej lub regenerowanej waty bawelnianej. Nie nalezy stosowac podkladów gumowych, folii i ligniny, gdyz moga przyczynic sie do oparzen skóry i odlezyn.

W 1995 r. w Olsztynie powstalo Stowarzyszenie na Rzecz Chorych Dlugotrwale Unieruchomionych "Niebieski Parasol", wspierane przez Okregowe Rady Pielegniarek i Poloznych. Glówna siedziba Stowarzyszenia miesci sie w Olsztynie przy ul. Krasickiego 1B, tel. (089) 541-22-67, zas jego oddzialy - w Gorzowie Wielkopolskim, Grudziadzu, Kielcach, Nowym Saczu, Siedlcach, Sieradzu, Tarnobrzegu i Wegorzewie. Stosowane srodki pomocnicze powinny byc bezpieczne dla zdrowia i dyskretne. Pozwoli to na ograniczenie, a nawet wyeliminowanie odczuwanego dyskomfortu fizycznego i psychicznego.

Źródło:

"Zyjmy dluzej" 12 (grudzien) 1998

Andrzej Zbigniew Buczynski

Ordynator Oddzialu Neuro-Urologii Centrum Rehabilitacji im. prof. M. Weissa w Konstancinie

Problemy urologiczne wystepuja u wszystkich chorych dotknietych para- i tetraplegia bez wzgledu na etiologie choroby, poniewaz u chorych tych dochodzi do powstania dysfunkcji neurogennej dolnych dróg moczowych. Zaburzenia neurofizjologiczne mechanizmów wydalania moczu wymagaja odpowiedniego postepowania urologicznego od poczatku choroby poprzez cale dalsze zycie chorego. Duza czesc powiklan urologicznych spowodowana jest niewlasciwym postepowaniem bezposrednio po rozpoczeciu choroby jak równiez bledami w leczeniu urologicznym tych chorych, spowodowanymi najczesciej niedocenianiem róznic w leczeniu chorych porazonych i nieporazonych.

Powiklania urologiczne wczesne

U chorych dotknietych ostra para- i tetraplegia dochodzi do czynnosciowej blokady odruchów rdzeniowych, w tym odruchu mikcji. W powyzszej sytuacji staje sie niezbedne zapewnienie odplywu moczu z pecherza. Nowoczesne rozwiazania polegaja na czasowym nadpecherzowym odprowadzeniu moczu poprzez cystostomie punkcyjna a nastepnie na jak najszybszym wprowadzeniu okresowego cewnikowania metoda sterylna. Niestety w przewazajacej wiekszosci przypadków stosuje sie u tych chorych cewniki Foley´a i to najczesciej w niewlasciwy sposób. Popelniane sa zwykle dwa bledy. Po pierwsze stosuje sie zbyt grube cewniki a po drugie sa one niedostatecznie czesto zmieniane. Stosowanie zbyt grubych cewników powoduje zaburzenia w odplywie wydzieliny cewkowej i stany zapalne cewki. Nastepstwem i dalszym powiklaniem stanów zapalnych cewki moga byc ropnie okolocewkowe lub przechodzenie stanu zapalnego na najadrze co wymaga antybiotykoterapii. Stany zapalne jadra w nastepstwie zapalenia najadrza zdarzaja sie na szczescie bardzo rzadko. Ropnie okolocewkowe moga oprózniac sie samoistnie na zewnatrz lub do swiatla cewki. W sytuacji gdy ropien przebije sie do swiatla cewki powstaje uchylek cewki moczowej. Uchylki, stwarzajac zródlo stalego nadkazania moczu, wymagaja leczenia chirurgicznego. Jezeli ropien okolocewkowy przebije sie równoczesnie do swiatla cewki i na zewnatrz, powstaje przetoka moczowa. Przetoki takie niekiedy tylko udaje sie wygoic zachowawczo poprzez dlugotrwale utrzymywanie cewnika. Przewaznie wymagaja one leczenia chirurgicznego. Niedostatecznie czesta wymiana cewników powoduje odkladanie sie na czesci cewnika znajdujacej sie wewnatrz pecherza, zlogów wapniowo-fosforanowych, tak zwanych inkrustacji, które podczas wymiany cewnika odpadaja od jego scian i pozostaja w pecherzu stanowiac poczatek kamicy pecherzowej.

Generalnie, pozostawiony na stale w pecherzu cewnik, powoduje nieuchronnie wystapienie infekcji dolnych dróg moczowych i jest jedynie kwestia czasu pojawienie sie jej objawów. Infekcja dolnych dróg moczowych, szczególnie infekcja szpitalna, spowodowana jest czesto paleczka odmienca (Proteus), która wytwarza ureaze, enzym rozkladajacy mocznik. Uwolnione jony amonowe powoduja silna alkalizacje moczu. W alkalicznym moczu traca rozpuszczalnosc fosforany wapnia oraz trójfosforany amonowo-magnezowe i dochodzi do powstania kamicy infekcyjnej (kamica fosforanowa).

Leczenie objawowych infekcji dolnych dróg moczowych powinno byc stosowane zgodnie z aktualnym antybiogramem i po wykluczeniu kamicy. Leczenie infekcji bezobjawowych, wykrytych przypadkowo podczas okresowych badan bakteriologicznych moczu, nie powinno byc stosowane, poniewaz prowadzi do powstawania lekoopornych szczepów bakteryjnych. Jednym wyjatkiem jest zakazenie paleczka odmienca, która nalezy bezwzglednie zwalczac ze wzgledu na ryzyko kamicy. W przypadku istnienia kamicy, leczenie nawet celowane przynosi jedynie krótkotrwaly efekt, poniewaz antybiotyki nie wnikaja do wnetrza kamienia i po pewnym czasie infekcja rozwija sie ponownie. Nalezy wiec przed wdrozeniem celowanego leczenia uwolnic chorego od kamicy dróg moczowych.

Innymi wczesnymi powiklaniami moga byc krwawienia z dróg moczowych. Przyczyna krwawienia we wczesnym okresie para- i tetraplegii moze byc uszkodzenie sluzówki pecherza spowodowane nadmiernym rozciagnieciem jego sciany przy zbyt pózno zauwazonym zaburzeniu odplywu moczu z pecherza (zatkany cewnik). Uszkodzenie sluzówki cewki moczowej poprzez niewlasciwe cewnikowanie, co ma czesto miejsce u chorych spastycznych z czynnosciowa przeszkoda na poziomie zwieracza zewnetrznego. Zdarza sie równiez uszkodzenie sciany cewki moczowej poprzez wypelnienie balonu cewnika w swietle cewki, lub podczas próby wyrwania cewnika przez chorego. Powiklaniom tym mozna zapobiec poprzez odpowiednia opieke i stosowanie bezpiecznych technik cewnikowania. Wskazane jest wprowadzenie cewnika Foley'a gleboko do pecherza, wypelnienie balonika, a nastepnie delikatne wyciagniecie do momentu wyczucia oparcia sie balonika o szyje pecherza. Poza tym zaleca sie wypelnianie balonika mala iloscia plynu (5-7 ml), aby uniknac powaznych uszkodzen cewki przy ewentualnym przypadkowym wyrwaniu cewnika.

Uzywanie przy cewnikowaniu zelu ksylokainowego, ulatwia wprowadzenie cewnika zarówno poprzez zwiekszenie poslizgu jak równiez poprzez znieczulenie sluzówki cewki eliminuje odruchowy skurcz zwieracza stanowiacego czynnosciowa przeszkode i zmniejsza ryzyko mechanicznego uszkodzenia cewki.

Krwawienia zarówno z pecherza jak i z cewki, spowodowane powyzszymi czynnikami, sa zwykle latwe do opanowania i po zapewnieniu dobrego odplywu moczu i wdrozeniu czasowego plukania, ustepuja calkowicie po kilku godzinach.

Powiklania urologiczne pózne

W okresie pózniejszym choroby mozemy sie spotkac zarówno z powiklaniami opisanymi jako wystepujace w okresie wczesnym, jak i z innymi, na które wplyw ma czynnik czasu. Przewlekle lub nawracajace infekcje dolnych dróg moczowych czesto doprowadzaja do uszkodzenia mechanizmu antyodplywowego, szczególnie w polaczeniu z hiperrefleksja wypieracza i dochodzi poprzez pojawienie sie odplywów wstecznych pecherzowo-nerkowych do przechodzenia infekcji do górnych dróg moczowych. Przewlekla infekcja górnych dróg moczowych stopniowo uszkadza miazsz nerek i prowadzi do ich niewydolnosci.

U chorych z para- i tetraplegia, szczególnie u tych z uszkodzeniem neurologicznym powyzej stozka rdzeniowego, dochodzi czesto do wytworzenia czynnosciowej przeszkody podpecherzowej na poziomie szyi pecherza, na poziomie zwieracza zewnetrznego lub obu zwieraczy równoczesnie. Stan taki nie pozwala na opróznienie pecherza pomimo wysokich cisnien mikcyjnych podczas spontanicznego lub prowokowanego stymulacja zewnetrzna skurczu wypieracza. Mamy do czynienia z zaleganiem po mikcji wiekszej lub mniejszej ilosci moczu a w przypadkach krancowych z calkowitym zatrzymaniem moczu. Chorzy tacy wymagaja okresowego cewnikowania. Stan dyssynergii pecherzowo-zwieraczowej (tak nazywamy czynnosciowa przeszkode podpecherzowa) mozna czesto skutecznie leczyc stosujac przewlekle srodki blokujace receptory alfa 1 w tylnej cewce. Najczesciej stosowanymi lekami sa Polpressin, Cardura, Omnic i Hytrin. W przypadku braku powodzenia leczenia zachowawczego, proponujemy chorym zabiegi endoskopowe takie jak wybiórcza lub przedluzona sfinkterotomia. Alternatywnym rozwiazaniem moze byc implantacja siatkowej protezy UroLume na okolice zwieracza zewnetrznego. Po tych zabiegach niezbedne staje sie stosowanie cewników zewnetrznych. Chorzy majacy zdrowe rece moga wybrac opcje okresowego samocewnikowania.

Kolejnym póznym powiklaniem, wystepujacym dosc czesto u chorych z uszkodzeniem neurologicznym powyzej poziomu D6 jest zespól autonomicznej dysrefleksji. Przy zniesieniu wplywu ponadrdzeniowego na uklad wspólczulny, dochodzi najczesciej podczas stymulacji pecherza lub odbytu, do niekontrolowanej aktywnosci tego ukladu objawiajacej sie obfitym poceniem, zaczerwienieniem skóry okolicy powyzej poziomu uszkodzenia rdzenia, niekiedy bardzo znacznymi zwyzkami cisnienia krwi, bólami glowy, zwolnieniem czynnosci serca. Objawy autonomicznej dysrefleksji ustepuja natychmiast po zlikwidowaniu bodzców z okolicy urogenitalej to znaczy po opróznieniu pecherza i odbytu. Najczesciej wystarczy opróznienie pecherza poprzez cewnikowanie.

Duzym niebezpieczenstwem dla górnych dróg moczowych sa wysokie cisnienia mikcyjne, czyli hiperrefleksja wypieracza. Stan taki trwajacy dluzej, powodowac moze powstanie odplywów wstecznych pecherzowo-nerkowych, podobnie jak przewlekla infekcja dróg moczowych. Przy istniejacym odplywie wstecznym, wysokie cisnienia w pecherzu przenosza sie do górnych dróg moczowych i przyczyniaja sie do postepujacej degradacji miazszu nerkowego. Skojarzone wystepowanie dwóch groznych dla nerek czynników takich jak wysokie cisnienia oraz przewlekla infekcja, doprowadzic moga do szybko narastajacej niewydolnosci nerek i do zgonu chorego. Na szczescie istnieje duza grupa leków cholinolitycznych skutecznie obnizajacych cisnienie sródpecherzowe. Do najbardziej dostepnych naleza Oxybutynina, Propiweryna i Trostium. W przypadku braku spodziewanych efektów leczenia farmakologicznego nalezy rozwazyc leczenie chirurgiczne endoskopowe (sfinkterotomia lub proteza siatkowa) albo otwarte (czasowe lub definitywne nadpecherzowe odprowadzenie moczu).

Kolejnym powiklaniem póznym jest kamica górnych dróg moczowych. Tak jak w przypadku kamicy pecherza moczowego, równiez kamienie nerkowe jako powiklanie para- i tetraplegii sa zbudowane z fosforanów wapniowych oraz trójfosforanów amonowo-magnezowych. Te dosc miekkie kamienie nie daja sie latwo kruszyc metoda ESWL a poza tym nawet po udanym kruszeniu, pacjent porazony nie jest w stanie wydalic fragmentów kamienia, które pozostajac w moczowodzie powoduja czesto calkowita blokade nerki. Tak wiec praktycznie chorzy z para- i tetraplegia nie kwalifikuja sie do leczenia kamicy nerkowej metoda ESWL. U chorych tych nalezy rozwazyc mozliwosc zastosowania PCNL lub klasycznej pielolitotomii lub w miare mozliwosci metoda URS.

Jak wynika z powyzszego tekstu, problemy urologiczne chorych z para- i tetraplegia moga byc skutecznie rozwiazywane przez specjalistów pod warunkiem, iz powiklania urologiczne zostana rozpoznane dostatecznie wczesnie i odpowiednie leczenie zostanie wdrozone zanim dojdzie do niewydolnosci nerek. Poza tym wiekszosci powiklan mozna uniknac stosujac prawidlowe zasady opieki i profilaktyki urologicznej u tych chorych. Obecnie istnieje prawie wszedzie mozliwosc wykonania pelnej diagnostyki zaburzen neurogennych dolnych dróg moczowych a wiec równiez mozliwosc prawidlowej opieki urologicznej chorych z para- i tetraplegia od poczatku choroby i dalej poprzez cale dalsze zycie pacjenta.

Pismiennictwo

1. Buczynski A.Z.: Kamica moczowa jako powiklanie w urazowych uszkodzeniach rdzenia kregowego. Pol. Tyg. Lek., 1980, 4:129-131.
2. Buczynski A.Z.: Urodynamic studies in evaluating detrusor-sphincter dyssynergia and their effects on the treatment. Paraplegia 1984, 22, 3:168-172.
3. Buczynski A.Z.: Zaburzenia czynnosci pecherza moczowego. Rozdz. X w ksiazce J. Haftka Urazy kregoslupa i rdzenia kregowego. PZWL Warszawa 1986, 132-148.
4. Buczynski A.Z., El Masri W.S.: Urodynamic evaluation of neurogenic bladder in spinal injury patients. The Oswestrian 1989, 1:31-34.
5. Buczynski A.Z.: Postepowanie urologiczne u chorych w uszkodzeniach rdzenia kregowego. Medycyna 2000, 1991, wydanie specjalne, 33-34.
6. Buczynski A.Z.: Dyssynergia pecherzowo-zwieraczowa; najczestsza przyczyna trudnosci w rehabilitacji pecherzy neurogennych u chorych po urazach rdzenia kregowego. Diagnostyka i leczenie. Nowa Medycyna 1996, 1:23-25.
7. Buczynski A.Z.: Wartosc przedluzonej sfinkterotomii w leczeniu czynnosciowej przeszkody podpecherzowej u chorych z dysfunkcja neurogenna dróg moczowych. Urologia Polska 1997, 50, 3:342-347.
8. Buczynski A.Z.: Farmakoterapia neurogennych zaburzen dolnych dróg moczowych. Farmacja Polska 1998, 17:794-796.

Źródło:

Nowa Medycyna - Ortopedia III (5/1999)