Komplikacje
  • Dieta
    Wybieraj pokarmy bogate w błonnik. Powinieneś spożywać zarówno owoce i warzywa jak i pieczywo pełnoziarniste czy płatki. Takie pokarmy zawierają suchą masę, która pomaga zatrzymać płyny w stolcu. Odpowiednia ilość błonnika tworzy zwarty, jednak odpowiednio miękki stolec powodując odpowiednią pracę jelit. Przy spożywaniu błonnika należy pamiętać także o spożywaniu odpowiedniej ilości płynów, co najmniej 8-10 szklanek wody dziennie.
    Niektóre pokarmy prowadzą do rozwolnienia. Mogą być różne dla różnych osób, ale generalnie pokarmy powodujące rozwolnienie to potrawy pikantne, mocno przyprawione, tłuste, a czasem nawet napoje zawierające kofeinę mogą rozluźniać nadmiernie stolec.
    Niektóre pokarmy powodują zatwardzenia. Należą do nich: mięso, produkty mleczne - przede wszystkim sery.


  • Płyny
    Spożywaj odpowiednio dużo płynów - co najmniej 6-8 szklanek wody dziennie aby utrzymać stolec miękkim. Może się tak zdarzyć, że nie będziesz w stanie wypijać tyle płynów jak zakłada twój program opróżniania jelit. Jeśli masz twardy stolec możesz wypijać codziennie 1/2 szklanki soku ze śliwek.


  • Aktywność ruchowa
    Wzmaga perystaltykę. Jeśli jesteś bardziej aktywny ruchowo zmniejsza to ryzyko zaparć.


  • Leki
    Są trzy rodzaje leków związanych z programem opróżniania jelit.
    • Tworzące masą kałową - są to dodatki dietetyczne z zawartością błonnika, które ukształtują masę kałową i pozwolą się jej swobodnie przemieszczać w jelitach.
    • Zmiękczające masę kałową - pomogą zatrzymać w stolcu większą ilość wody.
    • Stymulatory perystaltyki - są to produkty drażniące jelita, powodując zarazem ruch robaczkowy jelit pozwalający przesuwać masę kałową szybciej utrzymując ją odpowiednio miękką.
    • Kiedy już masz uregulowane wypróżnienia, możesz spokojnie opracować swój program opróżniania jelit. Nieprzestrzeganie tego programu może doprowadzić do niepotrzebnych frustracji, zaparć, lub niekontrolowanych wypróżnień powodujących dodatkowy stres.
    • Jeśli stwierdzisz brak wypróżnienia po codziennych zastosowaniu środków wspomagających wypróżnienia skontaktuj się ze swoim lekarzem.

    ***Twój program opróżniania jelit może zawierać jeden lub więcej dodatkowych składników.



    Sprawdzenie jelit

    Sprawdzenie jelit ma za zadanie kontrolę ostatniego odcinka jelita grubego czy nie zalega tam stolec. Można to robić na początku i końcu programu opróżniania jelit.

    Co będziesz potrzebować:

    • Podkład
    • Rękawiczkę
    • Substancję nawilżającą; żel lub oliwkę
    • Wodę, mydło, ręcznik
    • Torebkę plastikową lub papierową.

    Co należy zrobić:

    • Położyć osobę na lewej stronie ciała i położyć podkład pod pośladki.
    • Włożyć rękawiczkę i posmarować wskazujący palec środkiem zwilżającym. Sucha rękawiczka może uszkodzić tkankę odbytu.
    • Wprowadź palec 2-5 cm w odbyt.
    • Jeśli znajduje się tam stolec, delikatnie go usuń.
    • Umyj pośladki i dokładnie osusz skórę
    • Wyrzuć podkład, rękawiczki i usunięty stolec do torebki plastikowej lub papierowej.


    Ręczna pomoc przy opróżnianiu jelit

    Ręczna pomoc przy opróżnianiu jelit ma za zadanie opróżnić jelita z mas kałowych, przy asyście opiekuna.

    Co będziesz potrzebować:

    • Podkład
    • Rękawiczkę
    • Substancję nawilżającą; żel lub oliwkę
    • Papier toaletowy
    • Wodę, mydło, ręcznik
    • Torebkę plastikową lub papierową.

    Co należy zrobić:

    • Położyć osobę na lewej stronie ciała i położyć podkład pod pośladki.
    • Włożyć rękawiczkę i posmarować wskazujący palec środkiem zwilżającym. Sucha rękawiczka może spowodować otarcia lub uszkodzenia naskórka.
    • Wprowadź palec do odbytu na głębokość około 2,5 cm . Nie wprowadzaj głębiej niż pierwsze zgięcie palca.
    • Delikatnie zacznij poruszać palcem w kółko, spowoduje to pobudzenie perystaltyki i rozluźnienie się odbytu. Przestań, jeśli odbyt się zaciśnie.
    • Użyj ręczników jednorazowych lub papieru toaletowego do oczyszczenia pośladków kiedy już skończycie.
    • Wyrzuć wszystkie zabrudzone stolcem przedmioty: ręczniki papierowe, podkład , rękawiczkę oraz stolec do torebki plastikowej lub papierowej.


    Aplikacja lewatywy

    Pomaga opróżnić jelita.

    Co będziesz potrzebować:

    • Enemę(lewatywę)
    • Rękawiczkę
    • Podkład

    Co należy zrobić:

    • Położyć osobę na lewej stronie i podłożyć podkład.
    • Włożyć rękawiczkę.
    • Zdjąć zatyczkę z lewatywy.
    • Delikatnie wprowadzić cienki koniec enemy do odbytu. Jeśli napotkamy opór należy końcówkę lewatywy wyjąć i sprawdzić palcem co powoduje opór. Jeśli obecny jest stolec należy go delikatnie usunąć ręcznie. Jeśli nie jest możliwe sprawdzenie odbytu i usunięcie stolca: napotykamy na opór, należy zaprzestać prób i zgłosić się do lekarza.
    • Wcisnąć zawartość lewatywy do odbytu.
    • Przenieść się na toaletę jeśli jest to możliwe.
    • Może pomóc delikatne uciskanie dolnej części brzucha lub wzięcie kilku głębokich oddechów, aby pomóc wypchnąć stolec.


    Leki które mogą pomóc w programie opróżniania jelit

    Niektóre leki mogą ci pomóc w opracowaniu swojego programu opróżniania jelit, lub mogą być jego częścią.

    • Leki przeczyszczające
      Pobudzają motorykę jelita grubego.
      Przykłady:
      - Bisacodyl
      - Gliceryna
      - Dulcolax

      Przydatne informacje:
      • Gliceryna jest tańsza niż np. Dulcolax.
      • Leki przeczyszczające wywołują przesuwanie się stolca poprzez pobudzenie motoryki jelita grubego.
      • Leki przeczyszczające zaczynają działać kiedy zetkną się ze ścianą masy kałowej
    • Środki zmiękczające stolec na bazie naturalnej
      Zapobiegają zaparciom.
      Przykłady:
      - Laxiplant
      - Liść senesu
      - Regulax
      - Senokot

      Przydatne informacje:
      • Picie płynów pomaga w rozmiękczeniu stolca.
      • Jeśli stolec stanie się zbyt miękki, mogą się nam przydarzyć wypadki. Zaprzestanie lub zmniejszenie dawek środków może rozwiązać problem.
    • Stymulatory perystaltyki
      Powodują powstawanie ruchu robaczkowego jelit i przez to powodują przesuwanie się masy kałowej w jelitach.
      Przykład:
      - Metoklopramid
      - Cisapryd
      - Sok ze śliwek
      - Śliwki suszone
      - Morele suszone

      Przydatne informacje:
      • Patrz informacje dla "środków zmiękczających stolec"
    • Środki balastowe
      Zwiększają ilość masy kałowej w jelitach.
      • Picie dużej ilości płynów jest bardzo ważne. Kiedy używamy środków regulujących ilość masy kałowej , zbyt mała ilość przyjmowanych płynów może doprowadzić do zaparcia.
      • Środki balastowe mogą być podawane prze rurkę gastryczną z dużą ilością wody.

    • Przykład:
      - Metamucil

      Przydatne informacje:

    • Enema(lewatywa)
      Inaczej nazywane są wlewami doodbytniczymi.
      Przykłady:
      - Woda z mydłem
      - Parafina
      - Ciepła woda
      - Enema

      Przydatne informacje:
      • Enemy używamy tylko wtedy jeśli inne środki takie jak środki przeczyszczające i wspomagające nie działają.
      • Nie używaj zbyt często lewatywy, ponieważ zmniejszają napięcie mięśniowe jelit.


    Leki mogące zakłócić program opróżniania jelit

    Niektóre leki mogą spowodować zakłócenia w naszym programie opróżniania jelit.


    • Leki zawierające wodorotlenek magnezowy lub wodorotlenek glinowy
      Mogą mieć wpływ na trawienie. Mogą spowodować rozwolnienia, jednak stosowane razem spowodują wręcz odwrotny skutek czyli zaparcia.
      Preparaty:
      - Alusal
      - Maalox
      - Mylanta
      - Alumag
      - Manti
      - Gaviscon
      - Amphojel
      - Aflomag
      - Alugastrin
      - Malugastrin
      - Riopan


    • Leki stosowane w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy
      Leki z tej grupy często powodują zaparcia.
      Preperaty:
      - Tagamet
      - Altramet
      - Cimetidine
      - Zantac
      - Ranigast
      - Ranitidine


    • Leki przeciwbólowe z zawartością narkotyków i leki zaliczane do narkotyków
      Powodują zaparcia jeśli nie są przyjmowane z dużą ilością płynów. Mogą też czasami powodować obstrukcje jeśli w tym samym czasie nie będziemy stosować środków balastowych.
      Preparaty:
      - Dafalgan Codeine
      - Panadol Codeine
      - Codeinum phosphoricum
      - Thiocodin


    • Inne leki
      Długie stosowanie tych leków może spowodować zaparcia, jeśli nie będziemy przyjmować dużej ilości płynów.
      Preparaty:
      - Calcium
      - Leki antydeprsyjne
      - Aspiryna
      - Leki antyhistaminowe
      - Suplementy żelaza

    DZIENNIK WYPRÓŻNIANIA

    Jeśli masz kłopoty z kontrolą wypróżnień czy też z programem opróżniania jelit, może ci się przydać prowadzenia swego rodzaju dziennika, w którym można zapisywać wszystko co związane jest z wypróżnieniami. Dziennik taki może się przydać przy wizycie u lekarza.


    Data:
    Czas wypróżnienia:
    Planowane
    Nieplanowane
    Ilość:
    Mało
    Średnio
    Dużo
    Stan:
    Płynny
    Miękki
    Miękki uformowany
    Twardy
    Kolor:
    Pomoc:
    Rodzaj
    Czas
    Enema:
    Rodzaj
    Czas
    Środki przeczyszczające:
    Rodzaj
    Czas


    Źródło:Rehabilitation Institute of Chicago-Brain Injury Team
    Rehabilitation Institute of Chicago-Center for Clinical Excellence
    http://lifecenter.ric.org/content/511/index.html?topic=1&subtopic=110



 

Uraz rdzenia kręgowego i cukrzyca? Według niektórych specjalistów pasują do siebie idealnie. Dr. Bill Bauman, na przykład badał cukrzycę u osób po urazie rdzenia. Stwierdził, że około 20% osób po urazie miało cukrzycę typu dorosłych, jeszcze większy odsetek nie ma objawów, ale wyniki badań potwierdziły u nich początki cukrzycy. Co to oznacza dla osób po urazie rdzenia? Co powinieneś zrobić jeśli okaże się, że masz cukrzycę?


Co to jest cukrzyca?

Cukrzyca to schorzenie spowodowane względnym niedoborem wytwarzania insuliny przez trzustkę. W jej wyniku glukoza zamiast w mięśniach gromadzi się we krwi i jest wydalana z moczem z organizmu, powodując znaczny ubytek ilości wody. Wysoki poziom glukozy we krwi może powodować uszkodzenie różnych organów na przykład oczu, nerek i naczyń krwionośnych.

Cukrzyca typu I ( insulinozależna) zaczyna się w dzieciństwie lub w podczas dojrzewania, wymaga podawania codziennie insuliny. Cukrzyca typu II , nazywana jest cukrzycą typu dorosłych pojawia się zazwyczaj u osób po 40 roku życia, tego typu cukrzycę ma około 95% wszystkich chorych na to schorzenie. Ten typ cukrzycy najczęściej jest spotykany u osób po urazie rdzenia. Zazwyczaj jest on kontrolowany poprzez dietę i ćwiczenia, ale niektóre osoby wymagają przyjmowania leków doustnych lub iniekcji insuliny.

 


Objawy:

Wczesne objawy to odwodnienie, wzmożone oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, wzrost apetytu, utrata masy ciała. Zdarza się często, że objawy te wcale nie występują.

 

Skutki długoterminowe:

Poza takimi sytuacjami zagrażającymi życiu jak śpiączka insulinowa czy szok insulinowy, cukrzyca może być powodem wielu innych dolegliwości. Miażdżyca naczyń krwionośnych - może uszkodzić serce, lub mieć wpływ na krążenie krwi w nogach, stopach, czasem doprowadza do amputacji kończyn. Uszkodzenia nerek, oczu, czy też neuropatia cukrzycowa mogą również wystąpić jako skutek cukrzycy. Najlepsza nowina to taka, że cukrzycę można kontrolować.

 

Czynniki ryzyka:

Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest wiek. Inne to może być cukrzyca występująca w rodzinie, nadwaga, i mała ruchliwość. Częściej mogą zapadać na nią kobiety. W populacji ponad 40 roku życia cukrzyca może wystąpić od 2-16% osób.

 

Czynniki ryzyka po Urazie Rdzenia:

Jak takie osoby są postrzegane pod względem zachorowań na cukrzycę? Czy istnieją jakieś dodatkowe czynniki ryzyka?

  • Po urazie rdzenia kręgowego zmienia się metabolizm organizmu. Często następuje utrata masy mięśni poniżej poziomu uszkodzenia, i w tym samym czasie może wystąpić nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, zarówno poniżej jak i poniżej poziomu urazu. Te dwa czynniki zmieniają metabolizm wystarczająco, aby wpłynąć na to jak organizm używa insuliny.
  • Zmniejszona aktywność wpływa na tolerancje glukozy i powoduje nienormalne poziomy insuliny.
  • Choroby takie jak grypa czy zapalenie płuc, a nawet urazy, mogą wpłynąć na wahania w poziomie glukozy we krwi, co dodatkowo podnosi ryzyko dla osoby po urazie rdzenia.
  • Im jesteś starszy tym większe ryzyko zachorowania na cukrzycę. Jednak jak dowodzą niektórzy lekarze, osoby po urazie rdzenia szybciej się starzeją niż sprawni ludzie. Dlatego jeśli wierzyć tej teorii, u osób po urazie rdzenia cukrzyca może wystąpić wcześniej.

 

Diagnoza:

Diagnoza jest zazwyczaj banalnie prosta, czasem wystarczy badanie moczu. Wystąpienie wyżej opisywanych objawów, wysoki poziom glukozy w moczu, podwyższony poziom cukru we krwi, który powtarza się w kilku badaniach to mogą być oznaki początków cukrzycy. Czasami wymagane są dodatkowe badania krwi.

 

Leczenie:

Lekarze kontrolują cukrzycę poprzez utrzymywanie poziomu cukru we krwi na poziomie jak najbardziej zbliżonym do normalnego. Można to robić przez zachowywanie odpowiedniej diety, ćwiczenia, odpowiednie leki, oraz jeśli to konieczne podawanie insuliny. Niestety można tylko minimalizować czynniki ryzyka, nie ma możliwości wyleczenia cukrzycy. Jest możliwa duża poprawa i to zależy tylko od ciebie. Jeśli już masz cukrzycę musisz zapoznać się ze wszystkimi wiadomościami na ten temat. Wiele osób potrafi samodzielnie sprawdzać poziom cukru we krwi i dostosować swoją dietę, ćwiczenia i poziom insuliny do własnych potrzeb.

Potrafią także odczytać ostrzeżenia swojego organizmu o zmianach w poziomie insuliny czy glukozy. Twój lekarz może nauczyć cię wszystkiego, albo skierować do poradni diabetologicznej w celu skonsultowania ze specjalistą. Można również znaleźć wiele informacji na temat cukrzycy w bibliotece lub internecie.

 

Dieta:

Dieta jest dopasowywana do każdego pacjenta zupełnie jak ubranie szyte na miarę, w zależności od płci, wieku, poziomu aktywności, poziomu zaawansowania cukrzycy, i tego z jaką dokładnością będziesz kontrolować poziom cukru we krwi. Należy ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń. Jeśli masz znajomego z cukrzycą nie myśl, że jego dieta będzie odpowiednia dla ciebie. Bez względu na to czy będziesz mieć ścisłą dietę czy nie, jest kilka zagadnień dietetycznych, których należy przestrzegać:

 

  • Jadaj zawsze o stałym czasie, unikaj podjadania, słodyczy i omykania posiłków.
  • Ogranicz tłuszcze- zwłaszcza nasycone- w związku ze zminimalizowaniem ryzyka komplikacji ze strony układu krążenia.
  • Jeśli spożywasz alkohol codziennie, możesz będziesz musiał zmniejszyć spożycie węglowodanów i tłuszczy, aby wyrównać ilość spożytych kalorii.
  • Niektóre badania sugerują spożywanie dużych ilości błonnika w celu zmniejszenia poziomu glukozy.

 

Ćwiczenia:

Ćwiczenia i aktywność fizyczna pomagają w lepszej tolerancji glukozy. Jeśli nigdy nie ćwiczyłeś lub jeśli masz kłopoty medyczne lub ortopedyczne, lub nawet jeśli nie wiesz od czego zacząć, wystarczy zapytać się swojego lekarza lub terapeuty. Jeżeli używasz insuliny aby kontrolować swoją cukrzycę, koniecznie musisz skonsultować swoje zamiary z lekarzem.

 

Unikanie komplikacji:

Bądź ostrożny, kiedy zwracasz uwagę na komplikacje. Większość z nich dotyczy układu krążenia, powodując ryzyko widocznych zmian, problemów z ukrwieniem i amputacji.

Konieczne jest zatem regularne monitorowanie stanu zdrowia. Ćwiczenia, infekcje i gorączka mogą mieć wpływ na metabolizm i zapotrzebowanie na insulinę, dlatego zmiany w leczeniu są konieczne. Naucz się rozpoznawać i reagować na te zmiany.

Obserwuj swoją skórę uważnie. Odpowiednia dbałość o stopy jest niezbędna, wręcz konieczna- noś luźne skarpety, miękkie i wygodne obuwie, utrzymuj paznokcie odpowiednio przycięte. Niebezpieczne oznaki to: ranki które się nie goją, zmiany w kolorze i wyglądzie paznokci, puchnięcie kostek. Nie należy ich ignorować.

 

Stres:

Niektórzy uważają, że stres ma duży wpływ na cukrzycę. Naucz się relaksować na przykład przez: podróże, relaksującą muzykę, aktywność ruchową, ulubione zainteresowania.

 

Gdzie szukać pomocy:

Znajdź lekarza, który rozumie zagadnienie urazu rdzenia, jak i cukrzycy. Jeśli nie ma takiego, postaraj się o lekarzy diabetyka jak i neurologa, którzy będą chcieli pracować razem nad twoim przypadkiem. Najlepszym źródłem wiedzy jesteś ty sam. Dowiedz się jak najwięcej o swoim schorzeniu. Dbaj o swoje zdrowie i nie bój się dopomnieć o swoje.

 

Podsumowanie:

Wygląda na to, że jest większe prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę u osób po urazie rdzenia. Wiele jest powodów wzrostu zagrożenia, zarówno z tego, że jesteś po urazie, jak i z diety, przybywania na wadze, zmniejszonej aktywności, a także z rzeczywistych zmian fizjologicznych. Ponieważ osoby po urazie mają takie same przyczyny i zagrożenia powstania cukrzycy jak sprawni ludzie, mogą wynieść wiele korzyści ze sposobu odżywiania się, dbałości o wagę, ćwiczeń, i kontroli stresu. Staranna kontrola cukrzycy zazwyczaj przynosi wspaniałe rezultaty.

 

 

Źródło: http://www.craighospital.org/SCI/METS/diabetes.asp

Artykuł został wydany przez Craig Hospital w Englewood, Colorado, USA, z upoważnienia Amerykańskiego Instytutu Edukacji Departamentu do Spraw Niepełnosprawności i Rehabilitacji. Zgodność tłumaczenia z oryginałem nie była weryfikowana przez Craig Hospital ani przez rząd USA

 

 

Czasem mamy problem związane z puchnięciem nóg, stóp, kostek czy łydek. Czy jest to normalne zjawisko u osób po urazie rdzenia?

Obrzęki występujące w dolnych częściach ciała takich jak kostki, łydki są wynikiem niedowładów wpływających na zastoje chłonki i porażenie naczyń. Pojawiają się, kiedy nadmiar płynów gromadzi się pod skórą. Naczynia krwionośne w nogach posiadają zastawki, które uniemożliwiają cofanie się krwi do serca. Ruch mięśni pomaga zastawkom zamykać się i otwierać, aby mogły prawidłowo pompować krew. Podczas kiedy nogi nie poruszają się, zastawki nie pracują prawidłowo. Płyn gromadzi się w dolnej części nóg i powoduje obrzęki. Ponieważ osoby po urazie rdzenia nie wykazują ruchomości kończyn dolnych, takie obrzęki najczęściej u nich występują.

 

Co można zrobić aby zapobiec obrzękom, albo zapobiec ich przemieszczaniu się w dół?

 

 

Tracheostomia jest to zabieg polegający na wytworzeniu w tchawicy otworu na przedniej powierzchni szyi. W tak wytworzony otwór wprowadza się rurkę, aby zapewnić tą drogą oddychanie, pozwala ona na bezpośredni dopływ powietrza do tchawicy i płuc, z pominięciem nosa, gardła i krtani.

Wprowadzanie rurki do ludzkiej tchawicy było wykonywane od czasów starożytnych, a zatem tracheostomia jest jedną z najstarszych, znanych procedur chirurgicznych.

 


 

Wskazania

Wskazaniami do zastosowania tracheostomii są:

  • Pomoc w odzwyczajeniu się od przedłużonej wentylacji mechanicznej, umożliwienie oddychania, jeżeli występuje ryzyko zablokowania górnych dróg oddechowych,
  • ułatwienie usuwania wydzieliny oskrzelowej,
  • utworzenie drogi oddechowej u pacjentów z obrażeniami głowy lub szyi, albo po operacji na tym obszarze.

U osób po osób po urazie rdzenia może zaistnieć konieczność zastosowania tracheostomii zwłaszcza przy wysokich uszkodzeniach rdzenia w kręgosłupie szyjnym.

 

Tracheostomia może ułatwiać:

  • utrzymanie higieny w jamie ustnej,
  • ruch ust w celu komunikowania się,
  • ograniczenie uszkodzenia krtani, ust lub nosa, wynikające z długotrwałej wentylacji.

 

Powikłania tracheostomii.

Dawniej uważano, że z tracheostomią wiąże się duże ryzyko powikłań, a co za tym idzie duży odsetek zejść śmiertelnych. Dzisiejsza medycyna pozwoliła na zmniejszenie ryzyka tego zabiegu i znacznie ograniczyła ilość powikłań.

 

Powikłania jakie mogą wystąpić natychmiast po wykonaniu zabiegu to:

  • krwotok,
  • umieszczenie rurki w złym miejscu - w tkankach przed tchawicą lub w oskrzelu głównym,
  • odma opłucnowa,
  • zaciśnięcie rurki przez wklinowanie się mankietu.

 

Nieco później mogą wystąpić inne powikłania:

  • Rurka może zablokować się wydzieliną, stopniowo lub nagle; rzadko występuje przy odpowiednim nawadnianiu, nawilżaniu i odsysaniu.
  • W miejscu wprowadzenia rurki może wystapić infekcja.
  • Może dojść do infekcji drzewa oskrzelowego.
  • Rozszerzenie tchawicy nadmiernie napompowanym mankietem, może prowadzić do owrzodzenia, martwicy i innych powikłań.
  • Niesymetrycznym wypełnieniem mankietu, nadmiernym ciśnieniem mankietu lub przemieszczeniem się rurki (luźne tasiemki mocujące lub interwencja pacjenta) może doprowadzić do owrzodzenia śluzówki.
  • Może dojść do wytworzenia się przetoki tchawiczo-przełykowej.

 

Późne powikłania tracheostomii to:

  • Wystapienie ziarniniaka tchawicy, który może utrudniać oddychanie po wyjęciu rurki.
  • Martwica tchawicy w miejscu przylegania mankietu lub rurki.
  • Wymagające nadzoru formowanie się blizny.

 

Pielęgnacja rurki dotchawiczej

Oddychanie przez tracheostomię odbywa się z pominięciem górnych dróg oddechowych. Oznacza to, że nie odbywa się w naturalny sposób ogrzewanie, nawilżanie, ani filtrowanie powietrza z cząstek kurzu i mikroorganizmów. Dlatego musisz przedsięwziąć daleko idące środki ostrożności.

 

Jak zapobiegać dostaniu się wody do otworu tracheostomii ?

Poniżej przedstawione są sposoby w jaki sposób można zapobiec przedostaniu się wody do otworu tracheostomii:

  • Nie pływaj.
  • Podczas kąpieli pod prysznicem skieruj strumień wody na klatkę piersiową poniżej tracheostomii, musisz w jakiś sposób zasłonić rurkę, na przykład trzymając w zębach suchy ręcznik.
  • Zwróć uwagę, żeby podczas mycia twarzy mydło i woda nie wleciały do otworu tracheostomi.
  • Używając pudru, wody po goleniu czy areozolu na okolicę twarzy zwróć uwagę, aby nie dostały się do otworu.
  • Unikaj kontaktu z osobmi z infekcjami dróg odechowych ( przeziębienie).

 

Odsysanie.

Poniższy sprzęt potrzebny jest w celu wykonania odsysania rurki tracheostomii.

  • Sterylny zestaw do odsysania - cewnik i rękawice (średnica cewnika nie powinna przekraczać 1/3 średnicy rurki)
  • Jałowa woda destylowana
  • Urządzenie do odsysania
  • Worek Ambu

Procedura wykonania odsysania wygląda w następujący sposób:

  • Umyj ręce i otwórz sterylny zestaw do odsysania.
  • Załóż rękawice sterylne. Uważaj aby nie dotknąć ręką strony zewnętrznej sterylnej rękawicy. Jedna ręka będzie Twoją ręką dominującą i musi pozostać sterylna. Druga ręka to tzw. "brudna ręka", nie można dopuscić do dotknięcia się rąk.
  • Używając dominującej "sterylnej" ręki trzymaj cewnik do odsysania, podłącz go do końcówki aparatu do odsysania, która przytrzymasz sobie nie dominującą "brudną" ręką.
  • Nie dominującą "brudną" ręką podłącz worek Ambu do rurki dotchawiczej i zrób 3-5 głębokich oddechów.
  • Odłącz worek Ambu od rurki. Dominującą ręką "sterylną" na zamkniętym ssaniu wprowadź cewnik do rurki tracheostomijnej tak głęboko jak wejdzie, bez używania siły (zazwyczaj 10-15 cm).
  • Nie dominującą "brudną" ręką uruchom ssanie. Ruchem śrubowym "sterylną" ręką wyciągaj delikatnie cewnik. Cewnik nie może pozostać dłużej niż 10-15 sek. w czasie jednorazowego cyklu wprowadzenia go.
  • W przypadku gdy nie udało się w powyższym czasie odessać całej wydzieliny, ponów próbę, po kilku oddechach chorego, używając nowego cewnika.
  • Przepłucz cewnik jałową wodą destylowaną
  • Ponownie podłącz worek Ambu do rurki tracheostomijnej i zrób 3-5 głębokich oddechów.

Jeżeli wydzielina jest bardzo gęsta wciśnij niewielką ilość jałowej wody destylowanej do rurki tracheostomijnej. "Brudną" ręką używając worka Ambu zrób kilka oddechów i ponownie powtórz procedurę odsysania. Pomoże to w rozmiękczeniu wydzieliny.

 

Możesz odessać wydzielinę z ust, ale dopiero po wykonaniu zabiegu odsysania rurki tracheostomijnej. Nigdy nie rób odwrotnie.

 

Mycie cewnika do odsysania

Cewniki do odsysania muszą być dokładnie umyte po każdorazowym użyciu aby zapobiec przedostaniu się bakterii do rurki tracheostomijnej podczas odsysania. Żeby umyć cewniki potrzebujemy:

  • Mydło
  • Letnią wodę
  • Chłodną przegotowaną wodę
  • Gruszkę gumową
  • Czyste, suche ręczniki albo ściereczki.

Sposób w jaki należy wykonać mycie cewnika:

  • Umyj cewnik do odsysania mydłem i wodą, uzywając gumowej gruszki przelej wodę z mydłem przez cewnik.
  • Wypłucz cewnik w przegotowanej wodzie lub w jałowej wodzie destylowanej.
  • Przechowuj cewniki w czystym ręczniku lub czystej torebce (kilka cewników można przechowywać razem). Wytrzyj cewnik ręcznikiem lub ściereczką nie pozostawiającą włókien.

Należy wyrzucić cewniki jeśli nie można domyć wydzieliny z płuc, lub jeśli zrobią się przymglone lub popękane.

 

Mycie rurki wewnetrznej

Wewnętrzna, wyjmowana część rurki tracheostomijnej również musi być myta w celu usunięcia z niej wydzieliny, pomaga to zachować drożność rurki dotchawiczej. W celu jej umycia należy postępować w następujący sposób:

  • Umyj ręce.
  • Delikatnie wyjmij wewntrzną część rurki tracheostomijnej.
  • Należy umyć ją w ciepłej wodzie z mydłem za pomoca szczoteczki
  • Następnie trzeba ją wypłukać dobrze w przegotowanej wodzie lub jałowej wodzie destylowanej. Jeżeli wydzieliny nie można usunąć, należy namoczyć ją w wodzie utlenionej. Do umycia wewnętrznej strony rurki można użyć cienkiej, okrągłej szczoteczki.
  • Dokładnie osusz rurkę, uważając, żeby nie pozostaiwć na niej żadnych włókien.
  • Umieść wewnętrzną rurkę w zewnętrznej i zabezpiecz ją.
  • Umyj skórę dookoła tracheotomii wodą z mydłem, delikatnie opłucz letnią wodą i osusz. Można przemyć delikatnie skórę 70% roztworem alkoholu w celu dezynfekcji.

Wewnętrzna rurka powinna być myta conajmniej raz dziennie (najlepiej jest myć ją co 8 godzin). Skóra dookoła rurki dotchawiczej powinna być myta w tym samym czasie.

Nie pozostawiaj wyjętej wewnętrznej rurki tracheostomijnej dłużej niż 10-15 minut, na czas mycia.

Można ją przechowywać w czystym słoiku z wieczkiem, oczywiście jeśli mamy drugą na zapas.

 

Czyszczenie rurek ssaka

Rurki te muszą być czyste aby zapobiec dostaniu się bakterii do całego zestawu do odsysania. Należy je myć codziennie wodą z mydłem i dokładnie wypłukać gorącą wodą.

 

Czyszczenie zbiornika na wydzieliny

Zbiornik na wydzieliny trzeba opróżniać raz dziennie. Po opróżnieniu należy go umyć wodą z mydłem i wypłukać gorącą wodą.

 

Zakładanie opatrunku wokół tracheostomii:

  • opatrunek choremu z założoną rurką tracheostomijną zmieniaj zawsze po uprzednim wykonaniu:
  1. oklepania klatki piersiowej
  2. odessania wydzieliny z rurki tracheostomijnej
  3. toalety jamy ustnej
  • przestrzegaj zasad aseptyki
  • przynajmniej raz dziennie zmieniaj opatrunek wokół tracheostomii i zawsze w przypadku zabrudzenia
  • usuń opatrunek brudny
  • przemyj skórę wokół rurki środkiem do dezynfekcji np. 70% roztworem alkoholu
  • zwróć uwagę na stan skóry wokół przetoki (stan zapalny, wyciek, krwawienie)
  • załóż jałowy opatrunek - wybierz jeden z trzech możliwych sposobów:
  1. nacięty gazik w kształcie litery "Y"
  2. gazik ułożony w kształcie litery "V"
  3. cztery gaziki ułożone i zachodzące jeden na drugi, wokół rurki
  4. jeśli spod rurki dotchawiczej wydostaje się wydzielina można też założyć opatrunek ze zwiniętego w rulon gazika o wymiarach 10x10 cm.

 

  • wymień tasiemki mocujące rurkę.

 

 

 

Źródła: http://www.akme.com.pl/?a=pages&id=4

http://calder.med.miami.edu/pointis/traccare.html

http://etox.2p.pl/chory_nieprzyt_oddech.html